Terwijl op dit tikmoment de mussen bijkans van het dak vallen, de terrassen vol stromen en half Nederland droomt van een borrelboot wordt er achter de schermen van het Groninger Museum naarstig gewerkt aan de tentoonstelling: “De Wereld in Huis, Aziatisch porselein – Delfts aardewerk”. En wat is dat museum een toepasselijke plek voor alle porseleinen- en aardewerkenpareltjes om er te mogen pronken. Eeuwen geleden werden ze onderin een schip gelegd, thee en specerijen werden liever niet nat en lagen hoger, en verscheept van Azië naar ons kikkerlandje. En nu mag al dat moois, maar nu zonder nattigheid, jaren later in een museum waarvan de helft van het gebouw in het water staat in de vitrines shinen. Leuk voor al dat porselein. Leuk voor ons is het om een privérondleiding te krijgen in de museale keuken op het moment dat men nog druk bezig is met de inrichting van het tentoonstellingsgebeuren. We zijn dol op een leuke preview en info uit de eerste hand. En dus leren we aan de hand van de zwangere medewerkster die zich in de wandvitrines wurmt om stickers te plakken, dat deze in diepte variëren en dat de zaal speciaal ontworpen is door Philippe Starck om er porselein ten toon te stellen. De lijnen in vloer en wanden verwijzen naar craquelé en de gebruikte verfkleur naar klei. Het gegeven van de diepte van de wandvitrines maakt dat er een mooie opbouw in de tentoongestelde werken zit, het gaat van klein naar groot en weer naar fijn. En dus zien we mosterdpotjes, theebussen, koffiepotten, borden, vazen en nog veel meer moois voorbij komen. En daar bij de eerder genoemde mosterdpotjes begint onze les. Want in China –voorloper op het gebied van porselein- at men heel geen mosterd, at men niet van bordjes en dronk men geen bier. Of te wel; een hoop voorwerpen werden op bestelling gemaakt. Met een mooie naam noemen we dat ook wel; “Chine de commande”. Hoe dat in zijn werk ging? Men stuurde bijvoorbeeld een zilveren mosterdpotje met de boot naar China en aldaar ging men aan de slag om een soort gelijk porseleinen exemplaar te produceren. Het duurde alleen wel even alvorens de boot terug was en Abraham de porseleinen mosterdpot kon vullen maar dan had je ook wat. Zo rond 1700 was porselein booming onder de welgestelden in de Lage Landen en China, met toen al een zeer gezonde handelsgeest, was een tijdlang hofleverancier van al dat moois. Het wat voor die tijd een soort Hemagoed 1.0 wat deze kant opkwam zullen we maar zeggen. In Delft krabde men zich ondertussen eens achter de oren en kwam men al snel met Delfts Blauw-met-Chinese-tekening-copycat ontwerpen. Nadeel voor de Delftse bakkers was wel dat er in den Hollandschen grond geen porselein maar klei zit en men dus nog met een tin-glazuur aan de slag moet. Dat had zo zijn effect op het eindresultaat en dus schimmert er vaak een vleugje blauw door het wit van Delftsblauw uit die periode. Ondertussen keek men in Japan eens van links naar rechts en besloot men om ook in dit porseleinen handelsbootje te stappen. En dus kwam Japan met zijn eigen bak- en schilderversie van het porseleingoed. Het leuke van de tentoongestelde werken is dat er vaak een zelfde soort voorwerp wordt getoond, uit dezelfde periode en ook nog met dezelfde afbeelding maar dan geproduceerd in China, Japan en Nederland. Je ziet de onderlinge wisselwerking in vorm en versiering; kijk, vergelijk en zoek de verschillen. En er valt wat te kijken tussen de sereen hangende gordijnen. Want dankzij de Groninger en Frieze zuunighaid is er flink wat porselein bewaard gebleven en kan het museum vandaag de dag flink uitpakken met deze pronkstukjes waar het vakmanschap vanaf spat. En passant leren we nog dat thee belangrijk is geweest voor de emancipatie van de vrouw. Dankzij dit theefestijn uit mini-kopjes konden de dames zonder begeleiding met vriendinnen vertoeven en nadenken over het wel en wee van de positie van de vrouw. Iets om over na te denken als je na afloop van je museumbezoek in het restaurant van je kopje thee zit te genieten..
De tentoonstelling: “De Wereld in Huis, Aziatisch porselein – Delfts aardewerk”. Is nog t/m 2 september te zien in het Groninger Museum.
Recente reacties